آبیاری بارانی کلاسیک و انواع آن

آبیاری بارانی کلاسیک و انواع آن
۴/۵ - (۴ امتیاز)

کمبود آب در کشور و با توجه به مصرف بالای آب در بخش کشاورزی، بهره گیری از سیستم های آبیاری تحت فشار به منظور کاهش مصرف آب آبیاری را مطرح کرده است. آبیاری بارانی از جمله سیستم های آبیاری تحت فشار است که در آن آب توسط آبپاش و مشابه باران در هوا پخش می‌شود.

سیستم های آبیاری بارانی را می توان به طرق مختلفی طبقه بندی کرد. بر اساس نیروی مورد استفاده برای جا به جایی لترال ها به دو گروه کلاسیک و مکانیزه تقسیم می شود.

آبیاری بارانی کلاسیک یکی از روش های آبیاری بارانی است که می تواند در آبیاری مزارع مورد استفاده قرار گیرد. از این سیستم آبیاری می توان برای آبیاری گیاهان زراعی در زمین های شیب دار، زمین های هموار، زمین های نا هموار و خاک های شنی و رسی استفاده کرد. در این روش آب به وسیله پمپ از استخر، چاه، رودخانه و یا کانال وارد لوله های اصلی و بال های آبیاری شده و از طریق آبپاش ها به صورت قطره های بسیار ریز و یکنواخت روی محصول پاشیده می شود. در این مطلب سیستم های آبیاری بارانی کلاسیک را مورد بررسی قرار می دهیم.

اجزای آبیاری بارانی کلاسیک

در روش کلاسیک جا به جایی لترال ها توسط نیروی کارگری انجام می شود  و از شش قسمت اصلی تشکیل شده است که شامل آبپاش، لوله ها و اتصالات، لترال ها، پایه آبپاش و نگهدارنده آن، قسمت تامین فشار و شیر فلکه و فشار سنج می شود.

انواع روش های آبیاری بارانی کلاسیک

روش کلاسیک کاملا متحرک

در سیستم آبیاری بارانی کلاسیک کاملا متحرک لوله اصلی، لوله های جانبی، پمپ و آبپاش ها قابل جا به جایی هستند. جنس لوله ها به جهت قابل جا به جا بودن معمولا آلومینیومی می باشد و قطر لوله ها ۳ اینچ (۶۲//۷ سانتیمتر) است. این سیستم آبیاری کلاسیک  کاملا متحرک بوده و در انتهای فصل آبیاری کلیه لوازم و قطعات آن توسط بهره بردار جمع شده و به انبار منتقل می‌گردد. این روش در آبیاری تکمیلی، آبیاری اراضی کوچک و آبیاری مقدماتی کاربرد دارد. هزینه های اولیه این روش کمتر از سایر روش ها اما هزینه بهره برداری و نگهداری آن بالاتر است.

روش کلاسیک نیمه متحرک

در سیستم آبیاری بارانی کلاسیک نیمه متحرک، ایستگاه پمپاژ، لوله‌های اصلی و فرعی ثابت بوده و لترال ها پس از آبیاری هر قسمت، توسط کارگر جا به جا شده و در قسمت دیگر نصب و راه اندازی می شود. به جهت سهولت در جا به جایی لترال ها، آن ها را معمولا از جنس آلومینیوم و به قطر ۳ اینچ انتخاب می کنند. در این روش محدودیتی از نظر شکل و ابعاد زمین وجود ندارد و فقط معمولا برای خاک سنگین و گیاهان بلند توصیه نمی شود. هزینه سرمایه گذاری این روش بیشتر از روش کاملا متحرک است.

بخوانید  روش های اندازه گیری دبی در مطالعات آب سنجی

روش کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک

در سیستم آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک ایستگاه پمپاژ، لوله ‌های اصلی و فرعی و لترال ها ثابت بوده و آبپاش ها و پایه های آن توسط کارگر جا به جا می ‌شوند. برای امکان جا به جایی آبپاش ها، بر روی بال آبیاری شیرهای خودکار به فواصل معین نصب می ‌شوند. لترال ها در این روش می توانند در روی زمین یا زیر آن نصب شوند بنابراین می توان جنس آن ها را پلی اتیلن یا آلومینیوم به کار برد. در روش آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک شیرهای خودکار نقش اساسی دارند به این شکل که جلوی خروج آب را گرفته و زمانی که آبپاش با پایه بر روی آن قرار می گیرد به طور خودکار و با فشار پایه آبپاش به داخل توپی داخل شیر پایین رفته و جلوی خروج آب آزاد می شود. هزینه سرمایه گذاری اولیه این روش به دلیل ثابت بودن قطعات نسبت به روش های قبل بیشتر است و محدودیتی از نظر شکل، ابعاد زمین و گیاه وجود ندارد.

آبیاری بارانی کلاسیک و انواع آن

روش کلاسیک کاملا ثابت

در سیستم آبیاری بارانی کلاسیک کاملا ثابت تمام اجزا ثابت می‌باشند و به طور دائم در جای خود قرار گرفته اند. حداقل نیروی کارگری مورد نیاز بوده و فقط بایستی شیر های ابتدای هر قطعه باز و بسته شوند که با استفاده از شیرهای برقی و هوشمند سازی می توان کل سیستم را اتوماتیک کرد. هزینه بالای سرمایه گذاری اولیه بزرگترین عیب روش کلاسیک کاملا ثابت می باشد و به دلیل این هزینه های بالا استفاده از این سیستم برای محصولات گران قیمت و یا در مناطقی که نیروی کار کم و یا گران است، توصیه می گردد.

لترال ها در سیستم آبیاری بارانی کلاسیک کاملا ثابت می تواند برروی زمین و یا زیر آن قرار گیرد بنابراین از هر دو جنس پلی اتیلن یا آلومینیوم می توان استفاده کرد. در سیستم ‌های ثابت ممکن است بال‌ های آبیاری در زیر زمین کار گذاشته شده و همیشه ثابت باشند یا اینکه این بال‌ ها در ابتدای فصل رشد در روی زمین چیده شده و در انتهای فصل رشد جمع شوند که به نوع اول سیستم‌ های ثابت دائمی و به نوع دوم سیستم ‌های فصلی گفته می ‌شود. سیستم های کاملا ثابت برای آبیاری باغ ها، گلخانه ها، مراتع دائمی، مزارع نیشکر و یا گیاهانی با بازده مالی قابل توجه مناسب است و از نظر شکل و ابعاد زمین محدودیتی برای این سیستم وجود ندارد.

آبیاری بارانی کلاسیک و انواع آن

روش کلاسیک شیلنگی با قرقره کوچک

در سیستم آبیاری بارانی کلاسیک شیلنگی با قرقره کوچک مانند کلاسیک نیمه متحرک بوده ولی به جای لوله جانبی از قرقره های کوچک استفاده می شود. در این روش قرقره هایی به فواصل مشخص به طور ثابت سر زمین نصب می شود و دور هر قرقره لوله پلی اتیلن نرم پیچیده شده و انتهای آن یک آبپاش متصل می شود. هر قرقره نواری به طول حداکثر ۴۰۰ متر را در طرفین آبیاری می کند.

بخوانید  استحصال آب از هوا

به طور کلی هر چه این سیستم ها به سمت ثابت بودن و دائمی شدن پیش می رود هزینه نصب و سرمایه گذاری اولیه آن بیشتر است اما هزینه نگهداری و هزینه های کارگری کاهش می یابد. سیستم های آبیاری بارانی کلاسیک را می توان با توجه به مواردی چون وضعیت جا به جایی پمپ و لوله ها، مشکلات و محدودیت ها، موارد کاربرد و هزینه آن ها مورد بررسی قرار داد.

به طور کلی سیستم آبیاری بارانی برای شرایط زیر بیشتر توصیه می گردد

-برای گیاهان دارای ریشه کم عمق

-در اراضی با شیب زیاد و با عمق کم خاک زراعی

-در اراضی با نفوذ پذیری زیاد

-برای آبیاری محصولاتی که به صورت متراکم کشت می شود

به منظور دستیابی به یک سیستم آبیاری بارانی کارآمد باید مواردی چون:

مطالعات پایه، انتخاب نوع سیستم آبیاری، طراحی اصولی، نصب و اجرای دقیق، ارزیابی قبل از بهره برداری، بهره برداری و نگهداری و همچنین ارزیابی در طول دوران بهره برداری و نگهداری سیستم بر اساس اصول رعایت شود.

اصول مهم در اجرای سیستم های آبیاری بارانی کلاسیک متحرک و نیمه متحرک

-آبگیری بال ها در این سیستم آبیاری عموما از هیدرانت و فاصله هیدرانت ها از همدیگر ۴۵ یا ۵۴ متر می باشد.
– رعایت اصول کار با لوله و اتصالات گالوانیزه موقع نصب پایه آبپاش ها
– رعایت اصول حمل و انبار کردن لوله و اتصالات آلومینیوم
– رعایت اصول جوشکاری و پرس اتصالات آلومینیوم به لوله ها و اتصالات به همدیگر
– اجرای خطوط لوله ها طبق نقشه اجرایی و بر اساس مشخصات فنی طرح
– تخلیه مواد خارجی داخل لوله و اتصالات و شستن آن ها قبل از راه اندازی سیستم
– جمع آوری لوله و اتصالات پس از انتهای فصل آبیاری بایستی به دقت انجام شود

اصول ضروری در اجرای سیستم های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک

-به دلیل فشار کارکرد بالای این سیستم بایستی دقت زیادی در اجرای جزئیات جوشکاری و نصب اتصالات به عمل آید.
– شیر خودکار بایستی محکم شود تا با ضربات آب پاش این شیر تکان نخورد و جا به جا نشود.
– محکم کردن شیر خودکار روی کمربند بایستی به دقت صورت گیرد.
– شیر قطع و وصل در ابتدای بال ها بهتر است نصب شود.
– انتهای لوله آبرسان بهتر است توسط یک فلنج کور و یا یک شیر فلکه مسدود شود تا در مواقع لزوم بتوان عملیات شستشوی آن را انجام داد.
– عمق کارگذاری بال های آبیاری معمولا ۷۵ سانتی متر است.
-بال ها در این سیستم آبیاری عموما ۷۵ و ۶۳ میلی متر و گاهی نیز ۵۰ میلی متر است.

دیدگاه‌ها ۰
ارسال دیدگاه جدید